apr 4, 2025 | inspiratie
In de Zaanse wijk Willis begon het met een prikactie op de Landelijke Opschoondag op 22 maart. Een laagdrempelige manier om elkaar te ontmoeten én zichtbaar te maken dat er buurtteams actief zijn in de wijk. Maar het bleef niet bij een opgeruimde straat. De actie was het startpunt van een veel bredere beweging richting een groenere, duurzamere en socialere buurt.
Van actie naar activatie
Buurtteam Willis Groen & Sociaal haakte op aan bij de Landelijke Opschoondag. Met hesjes, flyers, posters en een oproep via hun mailinglijst uit Buurkracht Online trokken bewoners de wijk in. Naast een flinke berg afval leverde de actie ook nieuwe gezichten op. Een van de deelnemers sloot zich direct aan bij het buurtteam. De prikactie was een groot succes en wordt nu elke twee maanden herhaald.
“We wilden zichtbaar worden in de buurt en een laagdrempelige manier bieden om aan te haken,” vertelt buurtbegeleider Kitty de Hek. “En dat is gelukt. Er zit nu echt beweging in de wijk.”
Twee teams met elk een eigen thema
Wat begon met een paar initiatiefnemers groeide uit tot twee actieve buurtteams. Team Energie (8 leden) onderzoekt de mogelijkheden rond hybride warmtepompen. Ze willen een lokale duurzame huizenroute organiseren, waarbij buren die al stappen hebben gezet hun ervaringen delen. Op die manier kunnen geïnteresseerden ontdekken of een warmtepomp bij hen past en welke voorbereidende stappen zij eerst nog kunnen zetten. Daarnaast verkennen ze de mogelijkheden voor deelauto’s in de buurt. Team Groen & Sociaal (11 leden) richt zich op vergroening én verbinding. Zij willen onder andere aan de slag met biodiversiteit, door extra bloemen te planten en groene daken.
De gemeente ondersteunt de bewoners met materialen en denkt mee over vergroening van de openbare ruimte. Binnenkort wordt er gesproken over een bloembollenactie en de mogelijkheid voor groenadoptie.
Samen de buurt sterker maken
De bewoners van Willis hebben een duidelijke aanpak gekozen: klein beginnen, zichtbaar zijn, en zo samen doorgroeien. Door het laaghangend fruit eerst te plukken – zoals een afvalprikactie – ontstaat er ruimte voor grotere plannen en meer betrokkenheid.
apr 4, 2025 | inspiratie
Stedelijke gebieden, met hun vele microklimaten en variatie in bebouwing, bieden verrassend veel kansen voor biodiversiteit. Geveltuinen, binnentuinen, parkjes en zelfs braakliggende stukjes grond kunnen een thuis zijn voor allerlei soorten planten en dieren. Steden bieden hierdoor de natuur juist een unieke kans om te floreren.
Toch gaat het niet goed met de stedelijke biodiversiteit. Veel natuur is versnipperd, krijgt weinig bescherming en verdwijnt bij nieuwbouw of herinrichting. Maar gelukkig zijn er steeds meer bewoners die zich inzetten om dat tij te keren. Mensen die geloven in de kracht van hun buurt en samen de natuur een handje willen helpen. Zoals in de Rotterdamse wijk 110-Morgen, waar bewoners het voortouw nemen voor een groenere, gezondere leefomgeving.
Bewoners met een missie
In 110-Morgen hebben buurtbewoners een gemeenschappelijke passie ontdekt: het vergroenen van hun buurt. Het begon met een simpel idee: een groenschouw, waarbij buren samen het bestaande groen in hun omgeving onderzoeken. Tijdens deze wandeling werd al snel duidelijk: de wijk kan grote stappen maken op het gebied van inheemse en biodiverse beplanting.
In samenwerking met de wijknetwerker is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden, en de eerste inheemse planten en zaden zijn inmiddels besteld. Maar het initiatief reikt verder dan alleen planten. Het uiteindelijke doel? Educatie en natuur samenbrengen. Kinderen krijgen straks les over biodiversiteit en permacultuur, terwijl de hele buurt profiteert van de voordelen van meer groen: een sponswerking bij regen, verkoeling bij hitte en een aantrekkelijkere leefomgeving.
“Een paar maanden geleden was er nog niks,” vertelt initiatiefnemer Kirsten, “maar dit jaar nog gaan we een paar van die groene woestijnen – kale grasvlaktes – omtoveren tot bed & breakfasts voor insecten… en meer! Met draagvlak en samenwerking ontstaat er ruimte voor echte groene ambities.”
Kleine acties, groot verschil
In 110-Morgen laten bewoners zien hoe je van plannen daden maakt. Met hulp van Buurkracht vergroten ze de kennis in de wijk, organiseren ze projecten en leren bewoners hoe je de natuur een handje kunt helpen. Wat begon als een idee, groeit uit tot een wijkinitiatief met impact.
Met het mobiliseren van doekracht – handen uit de mouwen – én buurkracht, ontstaat er een beweging. Het gezamenlijk streven naar biodiversiteit, gedragen door de buurt. Zo krijgt de natuur weer ademruimte. En ontstaat er tegelijk een leefomgeving waardoor mensen zich prettig voelen in hun buurt.
mrt 6, 2025 | blog, inspiratie
De lente staat voor de deur! De dagen worden langer, het groen komt weer tot leven en het is de perfecte tijd om je huis, tuin en buurt lenteklaar te maken. Waarom zou je dat alleen doen als je samen met je buren meer voor elkaar krijgt? Of het nu gaat om een grote voorjaarsschoonmaak, een groene buurt of een opgeruimde straat – met een goede dosis buurkracht krijg je het deze lente voor elkaar! Hier zijn vijf praktische tips om samen met je buren je huis, tuin en buurt klaar te maken voor de lente.
1. Geveltuinen of een buurttuin aanleggen voor een groene straat
Meer groen in de buurt zorgt voor een gezondere, koelere en duurzamere leefomgeving. Waarom niet samen met je buren een paar stoeptegels vervangen door planten? Geveltuinen verbeteren de luchtkwaliteit, helpen bij regenwaterafvoer en fleuren de straat op. Hebben jullie meer ruimte? Denk dan aan een gezamenlijke buurttuin met bloemen, kruiden en groenten. Het is een plek om samen te tuinieren, elkaar te ontmoeten en misschien zelfs oogst te delen. Wie wordt nou niet blij van een groenere buurt?
2. Vogelhuisjes en insectenhotels ophangen voor een diervriendelijke tuin
De lente is hét moment waarop vogels en insecten op zoek gaan naar een fijne plek om te nestelen. Door samen met je buren vogelhuisjes en insectenhotels op te hangen, help je de biodiversiteit in jouw buurt. Organiseer een middag waarop iedereen een nestkastje of bijenhotel timmert of schildert en hang ze daarna samen op. Dit is niet alleen goed voor de natuur, maar ook een leuke activiteit om met kinderen te doen. Een vogelvriendelijke tuin zorgt meer leven in de buurt!
3. Ventilatiesysteem en roosters schoonmaken voor frisse lucht in huis
Na een lange winter is frisse lucht in huis extra belangrijk. Maar wist je dat ventilatiesystemen en roosters vaak vol stof en vuil zitten? Een schone luchttoevoer zorgt voor betere ventilatie en minder allergieën, waardoor het leefklimaat in huis verbetert. Samen met je buren een schoonmaakronde doen is niet alleen handig (je helpt elkaar met lastige plekken!), maar ook een goed moment om elkaar weer eens te spreken. Misschien hebben anderen nog slimme energiebesparingstips of ideeën voor meer wooncomfort.
4. Zonnepanelen schoonmaken voor maximale energieopbrengst
Heb jij of je buren zonnepanelen op het dak? Dan is het slim om ze een goede schoonmaakbeurt te geven. Door stof, pollen en vuil kan het rendement van zonnepanelen dalen. En waarom zou je dat alleen doen als je samen sneller klaar bent? Organiseer een “zonnepanelen schoonmaakdag”, leen een telescoopborstel van elkaar en zorg ervoor dat iedereen in de buurt het maximale uit de lentezon haalt. Zo besparen jullie samen energie én kosten!
5. Gezamenlijke opruimactie: een schone en opgeruimde buurt
Na de winter ligt er vaak meer zwerfafval en bladeren in de buurt dan je denkt. Tijd voor een grote voorjaarsschoonmaak in de wijk! Trommel je buren op, verzamel afvalgrijpers, vuilniszakken en handschoenen, en ga samen aan de slag. Veel gemeenten ondersteunen dit soort acties met materialen of het ophalen van het verzamelde afval. En als beloning? Sluit de dag gezellig af met koffie, thee of iets lekkers in de buurt – gewoon bij iemand in de tuin of op een bankje in de zon.
Doe je mee? Samen is het leuker én makkelijker!
Deze vijf acties maken niet alleen jouw huis en tuin lenteklaar, maar geven ook de buurt een opfrisbeurt. Dus trek je handschoenen aan, pak een emmer en een borstel en betrek je buren erbij! Samen maken jullie de buurt mooier, groener en duurzamer.
jan 31, 2025 | inspiratie, nieuws
In samenwerking met de gemeenten Leeuwarden, Rotterdam, Boxtel en Sint-Michielsgestel en Zaanstad zijn we bezig om op relatief grote schaal structurele betrokkenheid van bewoners bij de energietransitie te organiseren. Deze grootschalige aanpak is voor alle partijen nieuw, en het is dan ook belangrijk om ervan te leren. Binnen het lopende traject én voor toekomstige trajecten elders in het land. Dit gebeurt onder andere via intervisiebijeenkomsten. De eerste leverde alvast interessante inzichten op.
Om de energietransitie te versnellen, is het essentieel dat bewoners in beweging komen. Niet alleen de mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn, maar ook die miljoenen anderen die minder urgentie voelen. In buurten waar participatie goed van de grond komt, treedt vaak een sneeuwbaleffect op. Precies wat je als gemeente wil, maar om zo’n samenwerking met bewoners naar de hele gemeente uit te breiden, ontbreekt het al snel aan capaciteit en middelen. Wij werkten een aanpak uit die hier een oplossing voor biedt en kregen subsidie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om deze in vier gemeenten uit te voeren. De projectmanagers van drie gemeenten (die van Leeuwarden was helaas verhinderd) waren bij de intervisiebijeenkomst aanwezig om de eerste stappen te evalueren en kennis en ervaringen uit te wisselen. En al hadden ze elkaar nooit eerder ontmoet, ze hadden elkaar genoeg te vertellen.
Complexe speelvelden
De deelnemende gemeenten hebben inmiddels elk de Routekaartsessie achter de rug waarin ze met onder andere beleidsadviseurs duurzaamheid en wijkmakelaars in kaart gebracht hebben waar kansen liggen om bewoners te betrekken. Een heel andere klus in een relatief kleine gemeente als Boxtel en Sint-Michielsgestel dan in de grootstedelijke context van Rotterdam, met alleen al 120 medewerkers op de afdeling duurzaamheid en negentien deelgebieden met elk hun eigen wijkmanagers. Of in Zaanstad, dat hier qua omvang tussenin zit, en weer een heel andere dynamiek kent. Toch herkenden ze veel in elkaars verhalen. Zo maakten de Routekaartsessies heel zichtbaar dat niet alleen in de grote gemeenten, maar ook in Boxtel en Sint-Michielsgestel het speelveld behoorlijk complex is. Er gebeurt al veel in de wijken op verschillende thema’s en daarbij zijn vaak diverse partijen betrokken. Daardoor was het in het begin best zoeken. Niet alleen naar hoe je zorgt dat verschillende initiatieven elkaar niet in de weg zitten maar juist kunnen versterken, maar ook naar hoe je recht doet aan ieders inbreng.
Nieuwe kanalen
De gemeenten zijn het erover eens dat de start met een Routekaartsessie aan het begin van het traject heel nuttig is om inzicht te krijgen, maar vooral ook om draagvlak te creëren binnen de gemeenten en verbindingen te leggen tussen afdelingen op verschillende niveaus. Ze zorgen ook voor de eerste ingangen om met bewoners in gesprek te komen. Interessant genoeg zorgden vragenlijsten, ludieke wervingsacties en directe en persoonlijke benadering door onze buurtbegeleiders ook voor veel enthousiaste bewoners die wel mee wilden doen. Het oorspronkelijke idee was dat wijkmanagers, opbouwwerkers en sociale wijkteams hierin een hoofdrol zouden spelen, vanwege hun waardevolle netwerken in de buurten. Hiervan is zeker dankbaar gebruikgemaakt, maar juist door aanvullende lijntjes uit te zetten en nieuwe kanalen aan te boren, zijn nu ook bewoners bereikt die anders buiten beeld blijven maar wel graag mee willen doen. Een belangrijk leerpunt: bestaande netwerken en contacten zijn een mooie start, maar kijk vooral ook verder!
Belangrijkste lessen en tips
Tijdens de intervisie kwamen drie belangrijke inzichten naar voren die direct toepasbaar zijn bij bewonersparticipatie. Ten eerste vraagt succesvolle community building om een aanpak op buurt- of wijkniveau, met minimaal vier maanden opstarttijd en langdurige aanwezigheid om vertrouwen op te bouwen. Daarnaast werkt clustering van buurtteams binnen een gemeente beter dan verspreide inzet, omdat dit de impact vergroot en samenwerking tussen initiatieven versterkt.
Ten tweede is zorgvuldige wijkselectie essentieel, net als het stellen van realistische verwachtingen bij alle betrokkenen. Betrek alleen stakeholders die direct relevant zijn, om tijd en middelen effectief in te zetten. Ook blijkt het niet altijd eenvoudig om de interne organisatie van de gemeente in beweging te krijgen. Een duidelijke interne rolverdeling en voldoende draagvlak binnen de gemeentelijke organisatie zijn daarom cruciaal voor succes.
Tot slot blijkt directe actie in de wijk effectiever dan werken via bestaande structuren – maar het combineren van beide werkwijzen levert op de lange termijn de beste resultaten. Een flexibele, persoonlijke aanpak afgestemd op de lokale context is daarbij onmisbaar.
Deze inzichten bieden niet alleen stof tot nadenken, maar kunnen ook anderen inspireren om bewonersparticipatie effectiever en duurzamer aan te pakken. Inspirerend en zeker voor herhaling vatbaar, luidde dan ook de algemene conclusie. Er komt dus zeker een vervolg.
Lees ook:
Op weg naar efficiente participatie aanpak in de energietransitie
Menselijke energie in wijken in kaart gebracht
jan 30, 2025 | blog, inspiratie, nieuws
Ben jij benieuwd waar jouw huis warmte verliest en hoe je dit kan verbeteren? Een warmtewandeling is een slimme en gezellige manier om inzicht te krijgen hoe goed jouw huis en de huizen in jouw buurt geïsoleerd zijn. Samen met je buren ontdek je hoe je energie kan besparen en je huis comfortabeler maakt. Het is ook een goede manier om je buren beter te leren kennen! In deze blog leggen we uit wat een warmtewandeling is en waarom het zo’n goed idee is om dit samen te organiseren.
Wat is een warmtewandeling?
Een warmtewandeling is een activiteit waarbij je samen met je buren op pad gaat om met een warmtebeeldcamera om foto’s van woningen te maken. Deze infraroodcamera laat zien waar warmte uit een huis ontsnapt, bijvoorbeeld via ramen, daken of muren.
De warmtebeeldcamera legt warmteverschillen vast in kleuren. Zo bekent rood dat er veel warmte verloren gaat. Blauw en groen laten zien dat de woning goed is geïsoleerd. Door de warmtebeelden samen te bekijken en te bespreken kunnen er gezamenlijk stappen genomen worden om te isoleren.
Waarom loop je een warmtewandeling en wat zijn de voordelen?
Een warmtewandeling is veel meer dan een leuke buurtactiviteit. Het doel is om te laten zien waar huizen warmte lekken en duidelijke stappen te zetten richting betere isolatie. Dit zorgt voor meer wooncomfort en lagere energiekosten. De wandeling vormt vaak de aanloop naar een gezamenlijke isolatie-actie, waarbij buren samenwerken om hun huizen duurzamer te maken. Een warmtewandeling is dus een leuke, laagdrempelige manier om samen goede plannen te maken die geld én energie besparen.
Hoe organiseer je een warmtewandeling?
Het organiseren van een warmtewandeling is eenvoudiger dan je denkt! Met het volgen van deze stappen ben je goed voorbereid:
- Vraag een energiecoach om hulp: Een lokale energiecoach kan waardevolle uitleg geven over de warmtebeelden en isolatiemaatregelen. Hulp nodig bij het zoeken van een energiecoach? Vraag dan of je buurtbegeleider kan helpen!
- Maak de activiteit bekend: Gebruik Buurkracht Online om buren te informeren via nieuwsbrieven, flyers of met een leuk persbericht.
- Plan de route: Een leuke groep buren gevonden? Dan kunnen jullie nu de route plannen en warmtebeeldcamera’s aanvragen bij je buurtbegeleider.
- Weersvoorspelling checken en datum bepalen: Bekijk de weersvoorspelling voor de komende week en kies een koude dag uit om de warmtewandeling te doen.
- Tijd om te wandelen: Zorg dat iedereen weet wanneer de warmtewandeling plaatsvindt en kom samen op de afgesproken locatie.
- Nabespreken: Na de warmtewandeling komen jullie weer samen en worden de warmtebeelden en isolatiemogelijkheden besproken.
Wil jij een warmtewandeling organiseren in jouw buurt? Vul het formulier in en download het handige stappenplan voor de warmtewandeling. Neem contact op met je buurtbegeleider voor meer informatie.
jan 29, 2025 | inspiratie, nieuws, succesverhaal
Een beginnende coöperatie, enthousiaste bewoners en een gedeelde ambitie: dat was het vertrekpunt voor zowel Beilen als Westerbork. Beide dorpen wilden hun inwoners iets waardevols bieden op het gebied van duurzaamheid. Maar hoe pak je dat aan? Marjan Hendriks, buurtbegeleider bij Buurkracht begeleidde de teams in beide dorpen en zorgde voor verbinding. Wat begon als twee losse initiatieven, groeide uit tot een inspirerend succesverhaal.
In 2023 startten Beilen en Westerbork elk hun eigen isolatieactie. Beilen koos voor vloerisolatie als eerste stap. Ze gingen aan de slag met het opvragen van offertes en het organiseren van een buurtbijeenkomst. Wilko Everts, lid van buurtteam Westerbork: “We wilden niet direct te moeilijk beginnen, dus kozen we ook voor vloerisolatie.” Via buurtbegeleider Marjan hoorden ze dat Beilen met hetzelfde project bezig was. Dat bleek een gouden kans: “Beilen had al veel voorwerk gedaan. Wij konden daar mooi op meeliften en gebruikmaken van hun kennis en offertes.” Marjan: “Het was mooi om te zien hoe ze elkaar versterkten.”
Samen aan de slag met een glasactie
Uit een eerdere inventarisatie bleek dat hun buren interesse hadden, in de warmtepomp. Deze is pas interessant als je woning goed geïsoleerd is. Daarop besloten de teams in 2024 aan de slag te gaan met glasisolatie. Vanaf de start pakten ze dit samen op en verdeelden ze de taken. Doordat ze samenwerkten hadden ze meer kennis én handjes in het team. Elk team organiseerde een eigen bijeenkomst voor hun dorp, maar regelden het samen. Wilko: “We werken als één team, op twee locaties.” De gecombineerde inspanningen leidden tot een mooi resultaat: meer dan 100 bewoners deden mee!
Buurtteams inspireren elkaar
De acties van Beilen en Westerbork heeft andere dorpen geïnspireerd. Wilko vertelt: ‘’We hebben gebruik gemaakt van templates van andere teams, en nu gebruiken anderen weer ons werk als voorbeeld.” Zoals bijvoorbeeld de buurtteams van Joure en Aduard, waar ze ondertussen ook een vloeractie hebben gehouden. Wilko adviseert andere teams om klein te beginnen: “Begin niet te moeilijk en laat je inspireren door andere buurtteams. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden.” Hij benadrukte dat een goede taakverdeling en een team met diverse kwaliteiten cruciaal zijn voor succes.
Het succes smaakt naar meer
De buurtteams van Beilen en Westerbork geven zelf aan dat ze graag samen verder willen. Voor 2025 zijn er nog geen concrete plannen, maar er zijn volop ambities. Ze willen zich blijven richten op isolatie, omdat dit een belangrijke basis is voor verdere verduurzaming. De samenwerking tussen de buurtteams zal zeker doorgaan. Wilko: “Meer handen maken licht werk, en samen heb je meer reuring. Dat brengt de actie onder de aandacht en zorgt voor betere resultaten.”
